Tư duy bóng đá những khía cạnh không đổi

Triết học phương Tây có câu “Tôi tư duy, nên tôi tồn tại”, tuy nhiên, nếu áp dụng vào một số khía cạnh thì vẫn chưa đủ...

1. Như trong bóng đá chẳng hạn, chỉ nội hàm “tồn tại” là không thể đủ ở các CLB như Real Madrid và Arsenal. Không chỉ “tư duy”, họ còn phải “thay đổi tư duy”, để tồn tại cùng nhiều yếu tố khác – như vinh quang chẳng hạn. Đã đến lúc họ phải thay đổi!

Khái niệm Galacticos (Dải thiên hà) được hình thành từ khi Florentino Perez trở thành Chủ tịch CLB Real Madrid năm 2000. Ngày ấy, ông bước vào ngành công nghiệp bóng đá với đầy khát vọng và quyết tâm, cùng sức mạnh tài chính, tư duy mới mẻ, dám nghĩ dám làm để tạo ra một Real Madrid của phong cách hào hoa.

Quả tình, vào giai đoạn đó, với những Zinedine Zidane, Luis Figo, Ronaldo, Raul Gonzalez, Roberto Carlos rồi David Beckham, đội bóng Hoàng gia trình diễn một thứ bóng đá làm mê đắm người xem. Cho đến khi tiqui-taca của Barcelona được phát triển sau này, giới chuyên môn vẫn tìm cách so sánh xem lối chơi nào đẹp mắt hơn.

Những thành công đến với sân Bernabeu – đặc biệt là chức vô địch Champions League năm 2002, đã bắt đầu làm Perez lóa mắt, hướng đến sự hoàn mỹ bằng tiền, bằng hình ảnh thay vì bằng cách xây dựng. Vẫn với chính sách mỗi năm mua về một ngôi sao, bổ sung cho Dải thiên hà, nhưng Don Perez không thấy – hoặc cố tình không muốn thấy, về một vị trí vô cùng quan trọng trong kết cấu đội hình. Đó là Claude Makelele.

Tất cả những ngôi sao đá phía trên tiền vệ người Pháp đều thừa nhận vai trò cực kỳ quan trọng của cầu thủ chỉ cao 1m70 này. Nhưng với riêng Perez, suốt 3 năm theo dõi Makelele ở Bernabeu, ông chỉ có một nhận xét duy nhất khi quyết định bán anh cho Chelsea: “Chúng tôi sẽ không nhớ Makelele. Kỹ thuật của cậu ta trung bình, thiếu tốc độ và kỹ năng để đi bóng qua đối thủ và 90% thời gian thi đấu của cậu ấy là phần sân nhà hoặc 2 cánh. Cậu ta không thể đánh đầu và hiếm khi thực hiện một đường chuyền nào quá 3m. Những cầu thủ trẻ sẽ đến và sẽ khiến Makelele bị quên lãng”.

13 năm sau, Madridista vẫn nhớ về Makelele. Một Makelele thấp, xấu, nhưng chính là biểu tượng của sự cần cù, hy sinh, chấp nhận nấp phía sau ánh hào quang của các đồng đội.

Perez có nỗ lực xây dựng Galacticos 2.0 trong lần trở lại cương vị Chủ tịch năm 2009 thì cũng không thể mang lại phong cách chơi bóng ngày xưa, kể cả lúc này, Zidane đã là HLV.

2. Arsenal của thời kỳ đầu Premier League (năm 1992), không được xếp vào dạng ứng viên vô địch. Cơ hội của họ chỉ là cạnh tranh vào Top 4, rồi có lúc rơi xuống nửa cuối bảng xếp hạng. Năm 1996, Arsene Wenger được giới thiệu với tư cách HLV của The Gunners và mối duyên đó vẫn tồn tại cho đến thời điểm này.

10 năm đầu tiên là giai đoạn Wenger xây dựng cho đội bóng chủ sân Highbury (trước đây) và Emirates bây giờ theo một phong cách mà rất nhiều CLB cũng mơ ước – một đội hình mạnh, một lối chơi tấn công đẹp mặt, đầy khát vọng, không vung vãi quá nhiều tiền. Arsenal vô địch Premier League 3 lần (1998, 2002, 2004), bên cạnh 4 chiếc FA Cup và lọt vào chung kết Champions League năm 2006.

Nhưng rồi, thời gian cũng bào mòn ý tưởng của Giáo sư người Pháp. Vẫn cách xây dựng đội hình đó khiến ông bị nhìn nhận như một “kẻ bảo thủ” khi Arsenal trải qua 8 năm liên tiếp trắng tay. Những động thái được cho là tích cực gần đây – đầu tư tài chính mua Mesut Ozil, Alexis Sanchez, mang về 2 danh hiệu ở FA Cup, nhưng như thế vẫn chưa đủ.

Mùa này, khi một loạt những ông lớn sa sút, Pháo thủ được giới chuyên môn nhìn nhận về cơ hội đăng quang tại Premier League. Chức vô địch sẽ khẳng định sự trưởng thành của đội bóng vốn vẫn bị ví là “những cậu bé”. Nhưng rồi, những cú trượt ngã vẫn lặp lại ở giai đoạn quan trọng nhất. Arsenal tiến về cuối mùa với đôi bàn tay trắng – như đã quen thuộc, nhưng sự thất vọng của các CĐV thì đã đầy hơn nhiều.

3. Ở Real Madrid và Arsenal lúc này, vấn đề được nhìn nhận là đã đến lúc phải thay đổi. Thay đổi về mặt tư duy. Có 2 thông tin quan trọng ở Real Madrid là những cầu thủ như Emerick Pierre-Aubameyang và N’Golo Kante đang nằm trong tầm ngắm của họ. Họ có chung chi tiết – không đẹp trai, trong đó, Kante thi đấu ở vị trí của Makelele trước đây.

Phải chăng, Perez đã có sự thay đổi về tư duy? Phải chăng, ông cũng đã nhận ra rằng, không phải ngôi sao nào cũng phù hợp và mang lại thành công cho Real Madrid bằng vẻ điển trai của mình? Nếu các ngôi sao không muốn hy sinh vì bất kỳ ai thì trong đội cần có ít nhất 1 hoặc 2 con người biết đứng hiên ngang trước trận tiền lúc khó khăn nhất và biết lùi về phía sau đồng đội khi đón ánh hào quang.

Khi Makelele bị bán đi và Beckham được đưa về, Zidane nói: “Tại sao phải mạ vàng lên chiếc Bentley khi bạn đã mất đi động cơ mạnh mẽ nhất?”.

Ở Arsenal, việc Thierry Henry hay Dennis Bergkamp có thể được bổ nhiệm thay Wenger trong thời gian tới không khiến nhiều CĐV của họ vui bằng thông tin Diego Simeone là mục tiêu số 1. Họ thấy rằng, đã qua rồi cái thời chỉ có bóng đá yếu đuối và dễ vấp ngã lúc đứng trước thử thách. Giờ phải là lúc “chân cứng, đá mềm”, lúc họ cần thứ “lửa” nhiệt huyết và cá tính của Simeone truyền vào thay vì sự bao bọc mãi của Giáo sư.